Meer dan zestig jaar is Anne Frank al weg uit de Rivierenbuurt. Toch is de tijd, die zij er doorbracht totdat zij moest onderduiken, niet vergeten. Nog steeds wordt er bij stilgestaan door de mensen die hier wonen, werken of op een andere wijze betrokken zijn bij dit stukje Amsterdam.

Gert-Jan Jimmink, boekhandelaar

Met steun van zijn buurtgenoten zorgde hij er voor dat er op het Merwedeplein een beeld is neergezet voor het joodse meisje dat hier woonde totdat zij zich voor de nazi’s moest verbergen. Maar, behalve dat het ons aan die tijd terug doet denken, heeft Anne’s beeldje nog een doel; tijdens de onthulling legde Gert-Jan Jimmink uit welk.

Jet Schepp, beeldend kunstenares

Kijkend naar het beeldje dat Anne Frank toont op de dag dat zij moest onderduiken, zie je een smalle glimach waar je een somber gezicht zou verwachten. Omdat ze, ondanks alle ellende, geloofde dat alles nog goed zou komen. "Het is dan ook geen tragisch beeldje wat ik heb gemaakt’, zegt Jet Schepp; "Dat is het alleen omdat wij weten hoe het tenslotte met haar is afgelopen."

Kinderen uit de buurt

Bij de onthulling van Anne’s beeldje werden ook leeftijdsgenootjes van haar betrokken. Naar school gaand in dezelfde buurt als zij, beschreven ze welke gevoelens het joodse meisje, en wat er met haar is gebeurd, bij hen opriep. Meteen nadat het beeld was onthuld, werden de tekstjes voorgelezen.

Paul Gellings, dichter/schrijver

Met een "welkom terug, Anne" begroette hij het beeldje dat voor dit joodse meisje is neergezet op het plein waaraan zij woonde. Wat de kleine gestalte, gegoten in brons, voor Paul Gellings betekent, heeft hij -afkomstig uit dezelfde buurt als zij- beschreven in een gedicht dat hij aan haar opdroeg.

Karel N.L. Grazell, dichter/schrijver

Niet ver woont hij van de plek waar Anne Frank opgroeide voordat zij moest onderduiken. Om er nooit meer terug te keren. Opgepakt werd zij, weggevoerd en omgebracht door de nazi's. Net zoals zoveel andere joden uit dit stukje van Amstersdam. Ook Karel N.L. Grazell wil dat die tragedie niet wordt vergeten. Bij de onthulling van het beeld, dat voor Anne in de wijk werd neergezet, schreef hij twee gedichten.

Henk Schröder, architect

Een gemakkelijke opgave was het niet. Toch zei Henk Schröder meteen "ja" toen hem werd gevraagd om de woning, waar Anne Frank had gewoond voordat zij moest onderduiken, er hetzelfde uit te laten zien als toen. Met zijn team wist hij die opdracht tot een goed einde te brengen.

Teresien da Silva, conservator AFS

Zorgen dat de herinnering aan de jaren dat de familie Frank er woonde niet zou vervagen. Voor Teresien da Silva was dat een reden om het team, dat de tweede etage van Merwedeplein 37 net zo wilde inrichten als toen, met raad en daad bij te staan. Vanaf het begin was zij namens de Anne Frank Stichting betrokken bij het project.

Maarten Asscher, St. Asd. Vluchtstad

Alles wat je denkt, op kunnen schrijven. Dat is in ons land geen probleem. Maar volgens Maarten Asscher geldt dat niet voor alle plekken in de wereld. “Soms worden schrijvers, die daar wonen, bedreigd of vervolgd om wat zij willen schrijven”, zegt hij. Met de Stichting Amsterdam Vluchtstad biedt hij ieder jaar een andere schrijver, die thuis zijn werk niet kan doen, een veilig onderdak in Anne’s vroegere woning in de Rivierenbuurt.

Bas Moll, directeur Anne Frankschool

Bijna dagelijks heeft Bas Moll te maken met wat de beroemdste leerlinge van zijn school is geworden. "Je zou kunnen zeggen dat zij in het DNA van dit gebouw zit", zegt de directeur van wat nu de Anne Frankschool heet. Toch zorgde hij er voor dat ook Anne’s schoolgenootjes -die net zoals zij joods waren en werden omgebracht- niet zijn vergeten.

Harry Visser, kunstenaar

Al meer dan twintig jaar wordt de gevel van de Anne Frankschool opgesierd door in vrolijke kleuren geschilderde vlakken; in grote letters, over al dat fleurigs heen, staan teksten van het meisje naar wie deze plek is vernoemd. Met veel zorg heeft Harry Visser ze gekozen uit haar dagboek en -woord voor woord- op de muur gezet.

Leerlingen Anne Frankschool

Dat zij les krijgen op dezelfde school als waar Anne naar toe ging, is iets waarvan zij zich goed bewust zijn; meer dan eens praten de leerlingen met elkaar over hun leeftijdsgenootje. Toen in 1983 de gevel van hun school werd versierd met teksten uit Anne’s dagboek, werden er werkstukken gemaakt over het joodse meisje. Ook schreven de kinderen op wat je kunt leren van de dingen die er met haar zijn gebeurd.

Reda Abuelella, snackbar Oase

Met uitgestoken hand komen zij op hem af. Om Reda Abuelella te bedanken dat hij -in de zaak waar Anne Frank ooit kwam om ijsjes te eten- een eerbetoon aan haar heeft gebracht. Maar zelf vindt hij dat hij niets bijzonders heeft gedaan. "Wat haar is overkomen, mag nooit meer gebeuren", omschrijft hij zijn beweegreden.

John Beerman, buurtregisseur

Als een soort wijkagent is John Beerman aktief in de Rivierenbuurt. Daar probeert hij er voor te zorgen dat iedereen vredig met elkaar omgaat. Zonder dat er wordt gekeken naar afkomst of geloof. Nooit meer mag gebeuren wat er is gebeurd met het joodse meisje dat ooit in deze wijk woonde. Over haar schreef hij een kort verhaal dat hij “Anne” noemde.

Max van der Glas, oud-buurtbewoner

Zelf wist hij als joods jongetje de oorlog te overleven. Maar zijn neefjes en nichtjes gelukten dat niet. Net zoals Anne Frank werden zij door de nazi’s omgebracht. Als je haar wilt herdenken, zou je ook moeten stilstaan bij al die anderen die niet terugkwamen, vindt Max van der Glas, en bij alle kinderen die vandaag de dag in net zulke angsten moeten leven als Anne.

Ronald Jansen, fotograaf

Het idee om over Anne’s leefomgeving een fotoboek te maken, onstond enige jaren terug toen hij in de gaten kreeg dat zij in 2009 de leeftijd van tachtig had kunnen bereiken. Als zij niet was vervolgd en tenslotte vermoord. Met dat feit wilde Ronald Jansen iets doen. Juist omdat hij veel bewondering had voor het meisje dat, ondanks alle ellende die haar werd aangedaan, de moed bleef houden.

4 en 5 mei

Op 4 mei herdenken wij de mensen die door de nazi’s, die ons land bezet hielden, werden omgebracht. Een dag later vieren wij dat aan de ellende een eind kwam en wij onze vrijheid terugkregen. Ook op het Merwedeplein wordt daar bij stilgestaan. Op en rond Anne’s beeldje liggen bloemen en vlaggen wapperen in de wind.