Links  |  Gastenboek  |  Contact

Plekken om bij stil te staan




Een beeldje, een muur beschilderd met haar teksten of een huis dat er hetzelfde uitziet als toen zij er woonde; overal in de Rivierenbuurt kom je plekken tegen die iets te maken hebben met Anne Frank of die er voor zorgen dat wij het joodse meisje, dat hier opgroeide, blijven herinneren.

Merwedeplein

Aan dit plein huurde Anne’s familie een tweede etage en had zij een fijne tijd. Niet voor niets noemde zij deze plek het “Merry” wat inhoudt dat zij er gelukkig was. Als zij niet naar school hoefde, speelde ze er buiten met haar vriendinnen. Nog steeds komt de jeugd hier graag.

Merwedeplein 37-II

Ziet er sinds kort weer net zo uit als toen de Franks hier in de jaren ’30 kwamen wonen. Met hetzelfde behang, dezelfde glas-in-lood raampjes en zelfs het bureautje, waaraan Anne misschien wel zat toen ze voor het eerst in haar dagboekje schreef, is nagemaakt. Geeft nu onderdak aan schrijvers die in hun eigen land niet vrij kunnen werken en dat hier wel mogen. (Kan niet worden bezichtigd).

Anne's beeldje, Merwedeplein

Staat aan de rand van het Merwedeplein. Is gemaakt door beeldend kunstenares Jet Schepp. Kwam er pas nadat enige pogingen, om iets te maken voor het joodse meisje dat hier opgroeide, op niets uitliepen. Verse bloemen, een plantje en soms briefjes met wat woorden gericht aan Anne, laten zien dat de buurt blij is dat dit aandenken er tenslotte is gekomen.

Merwedeplein (achterzijde)

Ieder jaar werd hier door Anne’s buren een loofhut gebouwd. Bevriend met hun dochter, kwam zij er ook. Met elkaar vierden zij er dan het joodse "Loofhuttenfeest." Later verhuisden de buren naar een andere woning, waar het bouwsel een plekje op het dak kreeg.

Berlagebrug

Sjieke toegang tot de Rivierenbuurt. Ontworpen door de gelijknamige archtitect die ook het stratenplan voor de wijk bedacht. Over deze brug reden de nazi’s in mei 1940 de stad binnen. Trots als zij waren omdat ze ons leger in vijf dagen op de knieën hadden gekregen. Vijf jaar later legden onze bevrijders dezelfde route af. Nog steeds wordt die zegetocht herdacht.

Jekerschool, Jekerstraat

Werd bezocht door Anne’s zus. Omdat zij beter gedijde op een plek waar de regels wat soepeler waren en zij zich meer kon ontplooien, mocht de speelse Anne naar een andere school die een paar straten verder lag. Heeft nu een andere bestemming.

De Blauwe Zeedistel, Dintelstraat

Even heeft Anne hier als piepjong meisje gezeten voordat ze naar de “grote school” in de Niersstraat mocht. Behoorde wel bij dat gebouw maar was veel kleiner; alleen een stukje van het pand werd gebruikt om de kleuters iets te leren en een fijne dag te bezorgen. Officieel heette het de "voorbereidende klas" van de 6e Montessorischool. Nu niet meer als zodanig in gebruik.

6e Montessorischool, Niersstraat 41-43

Meer bekend als Anne Frankschool. Kreeg de naam van het joodse meisje dat hier tot de zomer van 1941 les kreeg. Alle kinderen, die nu naar deze school gaan, kunnen je iets over hun leeftijdsgenootje vertellen. Vaak wordt stilgestaan bij wat er met Anne is gebeurd en wat je daarvan kunt leren. Eén van de lokalen is niet veranderd en ziet er hetzelfde uit als toen.

Muurschildering, Niersstraat

Over de volle breedte van de school, die dezelfde naam als zij draagt, staan teksten uit het dagboek van Anne Frank. Meer dan een half jaar is de maker met dit kunstwerk bezig geweest. Met elkaar letten de kinderen, die hier les krijgen, er op dat het netjes blijft en er nog even indrukwekkend uitziet als bij de onthulling in 1983.

Joods Lyceum, Stadstimmertuinen

Eigenlijk gelegen buiten de buurt. Werd opgericht in 1941 omdat de nazi’s wilden dat joodse kinderen alleen nog gingen naar scholen waarop joden zaten en les gaven. Ook Anne en haar zus kwamen er terecht. Gesloten toen er haast geen leerlingen meer waren; omdat zij waren afgevoerd of zich voor de nazi’s verborgen hielden, zoals Anne en Margot.

Boekhandel, Rooseveltlaan 62

Al in Anne’s tijd kon je hier terecht voor boeken, hoewel de zaak toen anders heette. In de etalage wees ze het poëzie-album aan dat haar ouders voor haar 13e verjaardag kochten. Ze maakte er haar dagboek van. Degene die de boekhandel nu bezit, zorgde er voor dat er om de hoek, op het plein waaraan Anne woonde, een beeldje voor haar kwam.

Apollohal

Anne kwam er om te schaatsten. Hield daar erg van, net zoals haar neef Bernd, die in het veilige Zwitserland woonde en het zeer goed kon. Soms dagdroomde ze dat zij daar met hem over de ijsbaan zwierde; ze ontwierp er zelfs een jurkje voor dat ze in haar dagboek beschreef. Van het samen schaatsen is het nooit gekomen.

Amstelparkbad, de Mirandalaan 9

Totdat de nazi’s het de joden verboden, trok Anne hier menig baantje. Ze was een echte “waterrat” en bezat de nodige diploma’s. Ook op andere manieren werd geprobeerd om joodse mensen zoals zij hun pleziertjes af te pakken. Nu vernoemd naar een Amsterdamse wethouder van joodse komaf die in de oorlog werd omgebracht.

IJssalon Oase, Geleenstraat 1

Omdat de eigenaar van joodse komaf was, één van de weinige plekken waar joden terecht konden; zomaar ergens anders een ijsje halen, werd hen door de nazi’s niet toegestaan. Anne kwam er graag. Is nu een snackbar. De huidige eigenaar probeert op zijn eigen wijze de herinnering aan het joodse meisje levend te houden.

Lunchroom Delphi, Victorieplein 1

Net zoals "de Oase" één van de weinige plekken waar Joden van de nazi’s naar toe mochten om iets te gaan eten. Verder konden ze haast nergens terecht. Met haar vriendinnen kwam ook Anne hier, soms nadat de meisjes ping-pong hadden gespeeld bij een van hen die schuin aan de overkant woonde.

Fietsenstalling, Deltastraat 2

Lag pal onder wat Neerland’s eerste torenflat was. Ook Anne schijnt er haar fiets te hebben gestald. Raakte die kwijt toen die in april 1942 voor haar deur werd gestolen. Iets later mochten de joden van de nazi’s helemaal geen gebruik meer maken van een fiets. Nu geen stalling meer.

Pontje, Amstelkade-Jozef Israelskade

Zette Anne nog wel over toen Joden geen gebruik meer mochten maken van welk ander vervoermidel dan ook; daarvoor hadden de nazi’s gezorgd om hen het leven moeilijk te maken. Voer hier vanaf de jaren ’20. Is allang uit de vaart.

Lib. Joodse synagoge, Tolstraat 160

Anne's vader zorgde er, samen met anderen, voor dat er een plaats kwam waar liberale joden bijeen konden komen. Begin jaren '30 hadden zij nog niet zo'n plek in Amsterdam hoewel er in de stad steeds meer geloofsgenoten bij kwamen. Voor hun diensten mochten zij gebruikmaken van deze ruimte gelegen net buiten de buurt. Vooral zijn echtgenote en dochter Margot kwamen er vaak. Later een bioscooop, nu een bibliotheek.

Joodse synagoge, Lekstraat 63

Anne's familie ging naar een andere synagoge, maar joden zoals zij moesten er wel naar toe om hun “ster” af te halen. Die moesten zij van de nazi's op hun kleding naaien zodat iedereen kon zien wie zij waren. Nadat ze waren afgevoerd, werden hun huizen leeggehaald en de inboedel werd o.a. op deze plek opgeslagen. Opvallend genoeg heeft de Hebreeuwse tekst boven de deur de oorlog overleefd. Nog gedeeltelijk in gebruik.

Woning Miep Gies, Hunzestraat 25

Op deze plek woonde Miep Gies een tijdje. Al voor de oorlog leerde zij de familie Frank kennen toen ze op het kantoor van Anne’s vader ging werken. Raakte bevriend met hen. Was -totdat die werden opgepakt- met haar echtgenoot één van de helpers die de onderduikers in “het Achterhuis” voorzagen van alles wat zij nodig hadden om deze barre tijd te doorstaan. Ving Otto Frank in 1945 op toen bleek dat hij als enige van zijn gezin de oorlog had overleefd en gaf hem onderdak.

“het Achterhuis”, Prinsengracht 263

Ligt in oud-Amsterdam, achter het kantoor dat van Anne’s vader was. Met zijn gezin dook hij hier onder in 1942. Ook enige van zijn kennissen verborgen zich er voor de nazi’s totdat iedereen tenslotte werd verraden en opgepakt. Nu onderdeel van een museum. Daar wordt stilgestaan bij de gevaren van fascisme, discriminatie en jodenhaat.

Top